Depremler gündelik hayatımızda büyük yıkımlara ve kayıplara yol açan oldukça şiddetli doğal afetlerdir diyebiliriz. Nitekim hayatımızın belli dönemlerinde yaşadığımız çeşitli ölçekte sarsıntı ve depremler, hayatımızda büyük acı kayıplara, maddi ve manevi zararlara sebep olmakla beraber, hem ülke genelinde hem de piyasa genelinde pek çok iş ve firmayı da zarara uğratmaktadır. Yıkımı ve şiddeti bu denli büyük olan doğal afete karşı alınan önlemler de elbette azımsanmayacak ölçüde ciddidir. Hepimiz depremden korunmak için çeşitli yöntemler uygular, ilk yardım bilgileri öğrenir, afet durumlarında panik yönetimi dersleri alır, binalarımız için deprem performans analizi yaptırır, risk raporu oluşturur ve daha pek çok önlem alırız. Deprem performans analizi, binanın her katından alınan karot beton numunelerini laboratuvar ortamında ve kolonların donatı tespiti ile hesaplamaları yapıldıktan sonra teknik rapor hazırlanmaktadır.
Deprem Performans analiz tespiti
Deprem Nasıl Oluşur?
Fay hatlarında meydana gelen çeşitli kırılma ve tabakalardaki kaymalardan dolayı yeryüzünde yaşanan şiddetli sarsıntılara deprem adını vermekteyiz. Günümüzde yaşanan büyük ölçekli beklenmedik depremler sebebiyle, fay hatları üzerinde bulunan yerleşim yerlerinde oldukça şiddetli yıkımlar ve can kayıpları yaşanmaktadır. Nitekim fay hatları ve civarına konumlandırılan tüm yerleşimler, depremin yıkıcı ölçekli sarsıntısına dayanamaz ve çöküverir. Elbette depremi önceden analizi eden sismograf adını verdiğimiz ölçüm aleti ve jeofizik mühendisliği bu konuyla ilgilenen başlıca bilim dallarıdır. Her ne kadar önden gelen artçı sarsıntı dediğimiz sarsıntılar hissedilebilse de büyük ölçekli depremler genellikle olmadan birkaç dakika önce anlaşılabilmekte ancak yeterli hazırlık ve tedbir alınacak vakit ne yazık ki kalmamaktadır.
Deprem Performans Analizi Neden Gerekli?
Günümüzde pek çok işletme ve hane için uygulanana deprem performans analizi sayesinde yapının sahip olduğu dayanıklılık ölçülür ve çıkan tüm kusur ve hatalar giderilir. Depremlere karşı hayatımızda almamız gereken önlemler felaketler listesinde öncelikli sıradadır. Nitekim farkında olmasak da depremler hiç beklemediğimiz anda gerçekleşen ve bizlere büyük ölçekte can ve mal kayıpları yaşatan doğal felaketlerdendir. İşte bu yüzden depreme karşı her daim hazırlıklı olmalı ve deprem performans analizi yaptırarak yapıyı depreme karşı her daim güçlü kılmalıyız.
Deprem Performans Analizi Nasıl Yapılır?
Deprem performans analizinde evvela binanın genel durumu ve deprem dayanıklılığı ölçülür. Zemin raporlarına bakılır. Mevcut binanın yapılış tarzı ve çok çok eski olup olmadığı önemlidir. Yerinde ölçümler yapılarak yağının taşıyıcı sistemi tespit edilir. Zemin durumuna dair araştırmalar yapılırken bir yandan rapor tutulur. Daha önce kullanılmış olan beton, çimento ve demir gibi ürünlerin kaliteleri saptanır. Deprem performans analizi sırasında yapılan araştırmalarda kalitesiz beton ve kalitesiz demir kullanımı ile pek çok yapının en ufacık bir sarsıntıda dahi yerle bir olduğu tespit edilmiştir. Deprem performans analizi ve araştırma ölçümleri bittikten hemen sonra, elde edilen veriler ile bilgisayarda üç boyutlu analiz modellemesi yapılır. Sanal bir test yapılarak ölçekli bir deprem karşısındaki dayanıklılığı hesaplanır. Simulayon analiz sonucunda binanın zayıflıkları belirlenir ve düzeltilebilmesi için hangi yöntemlerin kullanılabileceği tespit edilir.
Deprem Performans Analizi Sonrası Ne Yapılır?
Günümüzde yapılan deprem performans analizi için binayı depreme karşı dayanıksız kılan tüm zemin, polimer, kiriş ve kolon vb. yapıdaki aksaklık ve hatalar tespit edildikten sonra bunları gidermeye yönelik güçlendirme projesi yapılmaktadır. Güçlendirme projesi gerek binanın zemininde, gerek çelik yapısı ve diğer tüm binayı depreme karşı dayanıklı kılacak etkenlerde yapılan güçlendirme çalışmalarıdır. Deprem performans analizi sonrasında binanın dayanıklılığına göre depreme karşı güçlendirme çalışması yapılarak yapı ve binanın eskisine nazaran depreme ve sarsıntılara karşı çok daha dayanıklı ve güçlü hale gelmesi sağlanır. Böylece olası sarsıntı ve depremlerde bina dayanıklılığını korur.
