Hayatımızın pek çok noktasında doğal afetlerden ve felaketlerden korunmak için çeşitli tedbir ve önlemler alırız. Seller, tsunamiler, geniş ölçekli yangınlar, erezyonlar, yıldırımlar ve depremler, hayatımızı doğrudan ve ciddi hasarlarla etkileyen büyük ölçekli doğal felaketlerdir. Özellikle ülkemizde sıkça rastladığımız deprem felaketinden korunmak ve olası bir deprem anında hayatta kalmak için çeşitli önlemler alırız. İlk yardım araçları, deprem testi, deprem kurtuluş tatbikatı gibi çeşitli ve önlem ve tedbirler, bizleri depremin yıkıcı felaketlerine karşı hazırlamakla beraber, deprem sonrası anlara karşı da dirençli olmamızı sağlar. Depremin yıkıcı etkilerinden korunmak için öncelikle oturduğumuz binanın sağlam olması ve depreme karşı dayanması gerekir. Elbette günümüzde her ne kadar binalar, depreme karşı dayanıklılık onayı alsa da deprem testi yapılmayan ve gözden kaçan pek çok bina, olası sarsıntılarda hem can hem de mal kayıplarına yol açabilmektedir.
Deprem Testi Neden Gerekli?
Her yıl yüzlerce insan, yaşanan sarsıntı ve depremlerde hayatını kaybetmektedir. Onay almayan ve malzemesi kusurlu binalar, eskimiş ve yıkıma uğrayan platform ve merkezler, en ufak sarsıntı ve deprem anlarında yıkılarak pek çok cana mal olabilmektedir. Tüm bu kayıpların önüne geçebilmek adına, devletlerin zorunlu olarak yaptırdığı deprem testleri bulunur. Deprem testi, binanın zemin etüt çalışmalarına, simülasyon göstergelerine, donatı ve röleve gibi pek çok alanında yapılan inceleme ve analiz biçimidir. Deprem testi sonucunda bir binanın depreme ne kadar dayanıklı olduğu, depremi baz alan kanun ve yönetmeliklere aykırılık teşkil edip etmediği, bina sağlamlığı gibi pek çok kriter hakkında bizlere bilgi vermektedir. Deprem testi sonucunda çıkan tüm kusur ve hatalar, Afet riski altındaki yapıların değerlendirilmesi yönetmelik ve usulüne aykırılık teşkil eden tüm inşalar raporlanır ve müteahhit firmaya bildirilir. Tüm bu aksaklık ve kusurların giderilmesi sonucunda binanız depreme karşı çok daha sağlam ve dayanıklı hale gelir. İşte bu yüzden deprem testi yaptırmak son derece önemli ve gerekli test aşamalarından bir tanesidir.
Deprem Testi Nasıl Yapılır?
Günümüzde deprem testi yapılırken binanın sağlamlık ve statiğine göre pek çok etken göz önünde bulundurularak, kanun ve yönetmeliğe aykırılık teşkil edip etmediği tespit edilir. Eğer bina, deprem testinden yeter puanı alamaz ise, buna sebep olan hata ve kusurlar firmaya bildirilerek giderilmesi beklenir. Deprem testi yapılırken göz önünde bulundurulan aşamalar şunlardır:
Proje Kontrolü
Binanın mevcut projesindeki taşıyıcı elemanları, mimari röleve ve kentsel dönüşüm kapsamında yönetmeliğe aykırı kusurlar belirlenir. Mevcut proje alanında uzman ekibimiz ile incelenerek projedeki tüm aksaklık ve kusurlar birer birer not edilir ve ilgili müteahhit firmaya bildirilir.
Beton Örneği Alınması
Mevcut yapının sahip olduğu beton ve zemin örnekleri alınarak, bu örneklerin sahip olduğu kimyasal harç ve karışımların uygun miktar ve bileşenlerden oluşup oluşmadığı kontrol edilir.
Zemin Etüdü İncelemesi
Sondajlı veya sismik yöntemlerle yapılan zemin etüdü çalışmasında yapının zemin sınıfı ve sahip olduğu özellikler belirlenir.
Simulasyon Testi
Deprem testi sırasında alınan tüm ölçüm ve değerlere göre, binanın sahip olduğu mevcut kat ve statik planı ve diğer tespite edilen değerleri bilgisayar ortamına aktarılarak, simülasyon ortamında bina sağlamlık raporu oluşturulur. Bu rapor, binanın olası deprem ve sarsıntılara nasıl yanıt vereceğini gösteren rapordur.
Deprem Testi Nasıl Sonuçlanır?
Bir bina ve yapı üzerinde yapılan deprem testi sonucunda, binanın sahip olduğu tüm değerler simülasyon ortamında hazırlanarak binanın olası sarsıntı ve depremlere karşı dayanıklılık raporu hazırlanır. Deprem testi raporu sonucunda binanın depreme karşı riskli mi yoksa risksiz mi olduğu tespit edilir. Riskli aralıkta yer alan tüm yapıların kusur ve hatalarını gidermesi için yapıyı yıkarak yeniden inşa etmesi ve kuralları tatbik etmesi gerekir. Risksiz aralıkta yer alan bina ve yapıların ise binalarını depreme karşı daha da güçlendirecek performans çalışmaları yapmaları onlar için faydalı olacaktır.