Depremler gündelik hayatımızda büyük yıkımlara ve kayıplara yol açan oldukça şiddetli doğal afetlerdir diyebiliriz. Nitekim hayatımızın belli dönemlerinde yaşadığımız çeşitli ölçekte sarsıntı ve depremler, hayatımızda büyük acı kayıplara, maddi ve manevi zararlara sebep olmakla beraber, hem ülke genelinde hem de piyasa genelinde pek çok iş ve firmayı da zarara uğratmaktadır. Yıkımı ve şiddeti bu denli büyük olan doğal afete karşı alınan önlemler de elbette azımsanmayacak ölçüde ciddidir. Hepimiz depremden korunmak için çeşitli yöntemler uygular, ilk yardım bilgileri öğrenir, afet durumlarında panik yönetimi dersleri alır, binalarımız için riskli yapı tespiti yaptırır, risk raporu oluşturur ve daha pek çok önlem alırız.
Riskli Yapı Tespiti Nasıl Yapılır?
Riskli yapı tespiti bir binanın deprem yönetmeliği uyarınca gerekli kanun ve maddelere uygun şekilde hazırlanıp, uygun miktarda harç ve kimyasal karışım kullanılıp kullanılmadığını kontrol eden ve bir binanın deprem anında ne kadar dayanıklı kalabileceğini test eden uygulamadır. Riskli yapı tespiti hazırlanırken donatı tespit işlemlerinin akabinde yapıdan karot örneği alımı gerçekleştirilerek testin ikinci evresine geçiliyor. Alınan tüm örnekler ile birlikte gereken incelemeler yapıldıktan sonra binanın pek çok farklı detayı da gözden geçirilerek deprem dayanıklılık testi işlemleri sürdürülüyor.
Riskli Yapılarda Oturmak Güvenli Mi?
Depremlerin ve çeşitli doğal felaketlerin hayatımızda bu denli büyük ölçekte zararlar ve yıkımlar yaşattığı bir coğrafyada riskli yapılarda oturmak elbette karlı ve avantajlı bir karar olmayacaktır. Nitekim pek yakın zamanda Kartal’da yaşadığımız bina yıkımı tamamen riskli yapı olan ve deprem dayanıklılık testinden geçmemiş bir binadan ibaretti bu yüzden de dayanamadı ve pek çok kişinin hem canına hem malına mal olarak sonuçlandı. Bu yüzden riskli yapı tespiti yapılmayan binalarda oturmak hiç de güvenli ve akıl karı değildir.
Riskli Yapı Tespiti Nasıl Neticelenir?
Bir bina ve yapı üzerinde yapılan deprem testi sonucunda, binanın sahip olduğu tüm değerler simülasyon ortamında hazırlanarak binanın olası sarsıntı ve depremlere karşı dayanıklılık raporu hazırlanır. Riskli yapı tespiti sonucunda binanın depreme karşı riskli mi yoksa risksiz mi olduğu tespit edilir. Riskli aralıkta yer alan tüm yapıların kusur ve hatalarını gidermesi için yapıyı yıkarak yeniden inşa etmesi ve kuralları tatbik etmesi gerekir. Risksiz aralıkta yer alan bina ve yapıların ise binalarını depreme karşı daha da güçlendirecek performans çalışmaları yapmaları onlar için faydalı olacaktır.
Riskli Yapılar Hakkında Yönetmelik
Riskli alanın tespiti
- MADDE 5 – (1) Riskli alan;
- Alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu,
- (Mülga:RG-28/7/2017-30137)
- Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı sınırlandırma haritasını, varsa uygulama imar planını,
- ç) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
- Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritasını,
- Zemin yapısı sebebiyle riskli alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yerbilimsel etüd raporunu,
- Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve belgeleri,
- İhtiva edecek şekilde hazırlanmış olan dosyaya istinaden ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir ve teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
- (2) (Değişik:RG-27/10/2016-29870) Bakanlıkça;
- Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde;
- Planlama veya altyapı hizmetlerinin yetersiz olması,
- İmar mevzuatına aykırı yapılaşmanın bulunması,
- Altyapı veya üstyapıda hasar meydana gelmiş olması,
- sebeplerinden birinin veya bir kaçının bir arada bulunması halinde,
- Üzerindeki toplam yapı sayısının en az % 65’i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlarda,
- uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenen alanlar, riskli alan olarak belirlenmek üzere teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
- (3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870) TOKİ veya İdare, riskli alan belirlenmesine ilişkin bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan riskli alan tespit talebinde bulunabilir. Bakanlıkça, uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
- (4) (Değişik:RG-27/10/2016-29870) Riskli alan belirlenmesi için alanda taşınmaz maliki olan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, riskli alan belirlenmesine ilişkin bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosya ile birlikte Bakanlık veya İdareden riskli alan tespit talebinde bulunabilir. İdareye yapılacak talepler Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
- (5) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı riskli alana ilişkin görüşünü on beş gün içerisinde bildirir.
